ริดสีดวงทวาร (Hemorrhoids)
เป็นภาวะที่หลอดเลือดดำที่มีอยู่ ตามธรรมชาติของคนทั่วไปในบริเวณทวารหนักเกิดการปูดพอง (ขอด) เป็นหัวเรียกว่า หัวริดสีดวง แล้วมีการปริแตกของผนังหลอดเลือดขณะเบ่ง ถ่ายอุจจาระทำให้เลือดออกเป็นครั้งคราว
สาเหตุสำคัญของการเกิด “ริดสีดวงทวารหนัก”
• รับประทานอาหารที่มีกากใยน้อย
• ภาวะท้องผูกเรื้อรัง
• ท้องเสียเรื้อรัง ถ่ายอุจจาระบ่อย ๆ
• เบ่งอุจจาระแรง ๆ
• เบ่งอุจจาระนาน ๆ รวมถึงการ การยืน หรือเดินเป็นเวลานาน ๆ
• ชอบใช้ยาสวนอุจจาระ หรือยาระบายอย่างพร่ำเพรื่อ
• ภาวะตั้งครรภ์
• น้ำหนักตัวมาก หรือโรคอ้วน
• ผู้สูงอายุมักจะมีการเสื่อมของเซลล์ต่าง ๆ
• การมีเพศสัมพันธ์ทางทวารหนัก
• อาการไอเรื้อรัง มีผลเพิ่มแรงดันในช่องท้อง
• ยกของหนักหรือออกแรงเบ่งมาก ๆ
ริดสีดวงทวารในทัศนะการแพทย์แผนจีน
ในทัศนะการแพทย์แผนจีนริดสีดวงทวารเกิดจากภาวะพิษร้อน-ชื้นที่ สะสมในร่างกายมีการรวมตัวลงสู่ทวารหนัก กีดขวางการไหลเวียนของเลือด และพลังลมปราณ ส่งผลให้ระบบการไหลเวียนของเลือดบริเวณทวารหนักผิด ปกติ ทำให้เกิดเลือดคั่งในหลอดเลือดดำจนโป่งพอง
ริดสีดวงทวารมีกี่ประเภท
1. ริดสีดวงทวารภายนอก (External Hemorrhoids) เกิดจาก การหลอดเลือดดำที่อยู่ใต้ผิวหนังตรงปากทวารหนักเกิดการปุดพอง (ขอด) ซึ่งเห็นจากภายนอกได้ ผู้ป่วยริดสีดวงทวารมีประมาณ 20% เป็นริดสีดวง ทวารภายนอก
2. ริดสีดวงทวารภายใน (Internal Hemorrhoids) เกิดจาก หลอดเลือดดำที่ลึกเข้าไปข้างในเกิดการปูดพอง (ขอด) ซึ่งไม่สามารถมองเห็น จากภายนอกได้ ผู้ป่วยริดสีดวงทวารมีประมาณ 60% เป็นริดสีดวงทวาร ภายใน ริดสีดวงทวารภายใน แบ่งออกเป็น 4 ระยะ
ระยะที่ 1 มีเลือดออก แต่ไม่มีหัวริดสีดวงทวารโผล่ออกมา
ระยะที่ 2 มีหัวริดสีดวงทวารโผล่ออกมา เมื่อขับถ่ายอุจจาระและสามารถหดกลับได้เอง
ระยะที่ 3 หัวริดสีดวงทวารยื่นออกมา ไม่สามารถหดกลับเข้าไปเองได้ต้องใช้นิ้วดัน
ระยะที่ 4 หัวริดสีดวงทวารยื่นออกมาตลอดเวลา ไม่สามารถดันกลับเข้าที่ได้
3. ริดสีดวงทวารแบบผสม มีผู้ป่วยริดสีดวงทวารประมาณ 20% เป็น ทั้งริดสีดวงทวารภายนอก และริดสีดวงทวารภายในด้วย
ริดสีดวงทวารมีอาการเป็นอย่างไร ?
• ส่วนใหญ่มีอาการเลือดออกทางทวารหนักเป็นเลือดแดงสด เกิดขึ้นขณะถ่ายอุจจาระทำให้หลอดเลือดดำที่ขอดมีการปริแตกของผนัง หลอดเลือด อาจสังเกตเห็นมีเลือดปนมากับอุจจาระหรือมีเลือดไหลออกมาเป็นหยดโดยไม่รู้สึกเจ็บปวด
• บางรายอาจรู้สึกเจ็บที่ทวารหนัก และถ่ายอุจจาระลำบากหรืออาจมี อาการคันก้น
• ถ้าริดสีดวงอักเสบหรือหลุดมาข้างนอกอาจทำให้รู้สึกปวดรุนแรง จนถึงกับนั่งยืนเดินไม่สะดวก และคลำได้ก้อนเนื้อนุ่ม ๆ สีคล้ำ ๆ ที่ปากทวารหนัก หรืออาจกล่าวสรุปสั้น ๆ คือ : ริดสีดวงทวารภายนอกลักษณะอาการที่เด่นชัด คือ เจ็บ แฉะ และมีอาการคัน ส่วนริดสีดวงทวารภายในคือมีเลือดออก
กลไกลของสมุนไพรในการบรรเทาริดสีดวงทวาร
• ช่วยบรรเทาริดสีดวงภายนอกและริดสีดวงภายใน
• ห้ามเลือดที่ออกจากริดสีดวงทวาร
• ลดการอักเสบได้อย่างมีประสิทธิภาพ
• สลายเลือดคั่ง ลดอาการบวม
• ลดอาการปวดที่เกิดจากริดสีดวง
• ยับยั้งแบคทีเรีย
• ซ่อมแซมเนื้อเยื่อและผนังหลอดเลือดที่ปริแตก
• กระตุ้นการไหลเวียนของเลือดบริเวณริดสีดวง ทำให้ริดสีดวงยุบได้เร็ว
ตัวอย่างสมุนไพรที่ช่วยบรรเทาริดสีดวงทวาร ได้แก่
ตี้หวี้ (Sanguisorba Officinalis Root Extract)
ช่วยกระตุ้นการขับน้ำหนองออกจากแผลเพื่อสลายเนื้อที่เน่าเปื่อยทำให้ริดสีดวงทวารแห้งและสมานได้เร็วขึ้น
จินอิ๋งฮัว (Lonicera Japonica Root Extract)
ช่วยขับพิษร้อน-ชื้น สลายฝี สลายริดสีดวงทวาร ลดบวม ช่วยระบายความร้อน ในเลือด ต้านการอักเสบ ต้านแบคทีเรีย และลดไขมันในเลือด
หองฮัว (Carthamus Tinctorius Flower Root Extract)
ช่วยทะลวงเส้นเลือดเส้นลมปราณ สลายลิ่มเลือด แก้ปวดริดสีดวงทวาร ต้านการเกาะกลุ่มของเกล็ดเลือด และลด ไขมันในเลือด
ชวงซีออง (Ligusticum Chuanxiong Root Extract)
ช่วยทะลวงเส้นเลือดเส้นลมปราณ สลายลิ่มเลือด แก้ปวดริดสีดวงทวาร รักษาฝีหนอง ต้านการเกาะกลุ่มของเกล็ด เลือด และกระตุ้นการไหลเวียนของลมปราณ
ปิงเปี่ยน (Borneol)
ช่วยขจัดพิษร้อน แก้ปวด กระตุ้นการรับรู้ ต้าน การอักเสบริดสีดวงทวาร ต้านเชื้อแบคทีเรีย และกระตุ้นระบบ ประสาทส่วนกลาง
เฟืองล่า (Cera Alba)
ช่วยขับพิษ สมานแผล กระตุ้นสร้างเนื้อเยื่อใหม่ แก้อาการปวดฝีหนอง และริดสีดวงทวาร
คำแนะนำเพิ่มเติม ในการดูแลเมื่อเป็นริดสีดวงทวาร
2 ข้อควรทำ
1.หมั่นจิบน้ำบ่อย ๆ ระหว่างวัน (ประมาณวันละ 2 ลิตร)
2.รับประทานอาหารที่มีกากใยสูง ๆ เช่น ผัก ผลไม้ หรือธัญพืชแทรกในมื้ออาหาร
2 ข้อไม่ควรทำ
1. ไม่เบ่งอุจจาระแรง ๆ
2. ไม่นั่งถ่ายอุจจาระนาน ๆ เช่น ไม่นั่งเล่นโทรศัพท์ หรือดูซีรีย์ในห้องน้ำ
ผลิตภัณฑ์ที่เกี่ยวข้อง
